Surrealistyczne rzeźby Dalí Universe w Warszawie

Rzeźby Dalego – mniej znana strona geniusza

Wystawa „Dalí Universe” skupi się na mniej znanym aspekcie twórczości Dalego – rzeźbie i przybliży obiekty trójwymiarowe, które w mistrzowski sposób łączą symbolikę, wyobraźnię i formę. Goście będą mieli okazję zobaczyć starannie wybrane dzieła z kolekcji tworzonej przez 45 lat przez Beniamino Leviego, włoskiego kolekcjonera, marszanda i prezesa cyklu wystaw „Dalí Universe”. Cały zbiór powstał z inspiracji spotkaniami Leviego z samym Dalím, podczas których artysta dzielił się swoimi wizjami, filozofią i surrealistycznym podejściem do sztuki. Rzeźby oparte na motywach z obrazów mistrza surrealizmu nadały dziełom Dalego nowego wymiaru – trójwymiarowej formy, która swój pierwowzór czerpie z obrazów artysty.

Efekt pasji włoskiego kolekcjonera do dzieł katalońskiego twórcy to wyjątkowy zbiór ponad 200 eksponatów reprezentujących różne kategorie sztuki. Znajdziemy wśród nich, biżuterię, meble oraz ponad 50 rzeźb wykonanych najróżniejszymi technikami od brązu przez złoto aż po szkło. Część tego zbioru będzie można podziwiać po raz pierwszy w Polsce już niebawem w Art Box Experience w warszawskiej Fabryce Norblina.

Wystawa „Dali Cybernetics” oferuje wyjątkową możliwość pełnego zanurzenia się w świecie Salvadora Dalego i doświadczenia jego sztuki w zupełnie nowy, ekscytujący sposób. Dodatkowo chcieliśmy zaprezentować zwiedzającym świat trójwymiarowych rzeźb artysty z kolekcji Dali Universe.

Dla Dalego koncepcja czasu miała szczególne znaczenie. Dlatego też wybraliśmy rzeźbę „Profil Czasu”. To dzieło przedstawia charakterystyczny miękki zegar Dalego, symbolizujący upływ czasu. Topniejący obiekt i jego płynna, niemal falująca forma sugeruje, że czas nie ma znaczenia wywołując jednocześnie poczucie ponadczasowości, przypominające świat snów.

Kolejnym niezwykłym dziełem jest rzeźba „Atawistyczne ruiny po deszczu”, która podkreśla fascynację Dalego płynnością materii. Rzeźba zawiera również jeden z jego ulubionych symboli – laskę, która dodaje kolejną warstwę znaczenia do jego surrealistycznej wizji – komentuje James Sanders, Business Development Manager z Dali Universe.

Ta jedna z najważniejszych prywatnych kolekcji rzeźb znana jest na całym świecie i była prezentowana m.in. w Muzeum Soumaya w Meksyku, Mitsukoshi Museum of Modern Art w Japonii, na Place Vendôme w Paryżu, Piazza dell’Academia we Florencji, Time Warner Center w Nowym Jorku czy Rodeo Drive w Beverly Hills.

Pokaz „Dalí Universe” to niezwykła okazja, aby zanurzyć się w surrealistycznym świecie jednego z największych artystów XX wieku – pełnego symboli, wyobraźni fascynujących form. Pięć zaprezentowanych rzeźb to nie tylko dzieła sztuki, ale także refleksje nad ludzką naturą, czasem, przemijaniem oraz współczesnym światem. Każda z nich niesie głębokie przesłanie i zaprasza do rozmowy z wyobraźnią Dalego – mistrza, który przez całe życie dążył do trójwymiaru. Rzeźby, które powstawały na bazie jego obrazów czy grafik są doskonałym urzeczywistnieniem tego dążenia, które można podziwiać po raz pierwszy w Polsce właśnie w Art Box – podkreśla Joanna Kowalkowska, prezes Art Box Experience.

Droga Salvadora Dali do sławy wiodła przez malarstwo, ale artysta na nim nie poprzestał. Był twórcą totalnym; jego ambicje wykraczały poza przedstawianie swoich wyobrażeń – pragnął wykreować autorskie uniwersum. I ten zamiar mu się powiódł. Podobnie jak artyści renesansu, od których wiele czerpał jako malarz, był twórcą, którego dziś nazwalibyśmy interdyscyplinarnym. Pasjonowała go nauka – cybernetyka, genetyka, fizyka; to oblicze artysty podkreśla wystawa „Dali Cybernetics”. Eksperymentował z różnymi mediami, od fotografii i holografii po grafikę komputerową. W jego dorobku nie mogło również zabraknąć rzeźby. Jednym z wielkich tematów Dalego było zagadnienie wielowymiarowości przestrzeni. W malarstwie ukazywał je za pomocą optycznych iluzji, w późnym okresie twórczości zaczął materializować motywy ze swoich obrazów w brązie i innych tworzywach. Każda z wystawionych w Art Box rzeźb, to fascynująca zagadka. Dali wyposażył je w bogaty bagaż odniesień do mitologii, historii, technologii i nauki – dziedzin przepuszczonych przez filtr jego wizjonerskiej wyobraźni, która dzięki rzeźbie zyskuje fizyczną obecność – mówi Stach Szabłowski, krytyk sztuki, ambasador projektu „Dali Cybernetics”.

Proces tworzenia i znaczenie technik rzeźbiarskich

Rzeźby Dalego były tworzone przez zespół rzemieślników. Artysta przedstawiał szkice, projekty i modele, które później były odlewane w brązie lub wykonywane z innych trwałych materiałów. Proces ten pozwalał na przeniesienie jego surrealistycznych wizji z dwuwymiarowego płótna do trójwymiarowego świata. Dali często wykorzystywał brąz, ponieważ ten szlachetny materiał symbolizował trwałość i wieczność. W niektórych rzeźbach znajdziemy również elementy marmuru, drewna czy złota, które podkreślały bogactwo form i symboliki. Większość rzeźb powstała w późniejszym okresie twórczości Dalego, od późnych lat 60. do początku lat 80. XX wieku. Był to czas, gdy artysta coraz bardziej zagłębiał się w filozoficzne rozważania nad ludzką naturą, czasem i duchowością. Każde dzieło było więc nie tylko dziełem sztuki, ale także manifestem jego przemyśleń i fascynacji. Prezentowane w Art Box Experience prace zostały wykonane z brązu, techniką wosku traconego. Odlewy mierzą od 18,5 do 150 cm.

Podczas prezentacji odwiedzający będą mogli podziwiać kultowe rzeźby, takie jak:

Profil Czasu (Profile of Time)

Ta ikoniczna rzeźba, inspirowana obrazem Trwałość pamięci z 1931 roku, ukazuje słynne „miękkie zegary”, które stały się jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Dalego. Zegary, przedstawione w odkształconej, nierealnej formie, symbolizują subiektywność upływu czasu oraz jego ulotność. Zegary, podobne do stopionych tkanin, mają przypominać o tym, że czas jest jedynie wytworem ludzkiego umysłu, a rzeczywistość rządzi się zasadami bardziej subiektywnymi, niż się wydaje. W rzeźbie znajduje się ukryty profil artysty, co nadaje jej osobistego wymiaru. To medytacja nad czasem, jego niestabilnością i przemijaniem. Dali wymyślił koncepcję „Profilu Czasu” w 1977 roku.

Niewolnik Michelina (Michelin’s Slave)

Dalí w tej rzeźbie ironicznie łączy klasyczną sztukę bazującą na posągu autorstwa Michała Anioła z symbolem współczesnej technologii – oponą Michelin. Figura przypominająca zdeformowanego niewolnika, otoczona oponami, ukazuje absurdalność uzależnienia od nowoczesnych wynalazków. To subtelna krytyka konsumpcjonizmu oraz refleksja nad wolnością i zniewoleniem w kontekście przemian industrialnych, podkreślająca, że piękno i sztuka stają się „niewolnikami” mechanizacji. Horyzontalny układ rzeźby nawiązuje do kształtu samochodu, ukazując humorystyczne, ale gorzkie przesłanie.

Maska pośmiertna Napoleona (Death Mask of Napoleon)

Dalí zreinterpretował tradycyjną maskę pośmiertną Napoleona, łącząc ją z figurą nosorożca – symbolem siły i solidności. Dodane surrealistyczne elementy, takie jak rogi, podkreślają złożoność ludzkiej ambicji i kruchość nawet największych postaci historycznych wobec przemijania. Dzieło jest refleksją nad ambicją i śmiertelnością oraz próżnością ludzkiego dążenia do władzy.

Lilith i Podwójne Zwycięstwo z Samotraki (Lilith and the Double Victory of Samothrace)

W tej rzeźbie Dalí łączy postaci Lilith – mitologicznej pierwszej kobiety, kojarzonej z niezależnością i buntem oraz Nike z Samotraki – starożytnego symbolu zwycięstwa. Dualizm dzieła ilustruje zarówno triumf, jak i klęskę, piękno i zniszczenie, celebrując zarazem kobiecość oraz jej niepokorną i nieokiełznaną siłę.

Atawistyczne ruiny po deszczu (Atavistic Ruins after the Rain)

Rzeźba ta eksploruje ideę atawizmu – powrotu do pierwotnych instynktów i cech. Organiczne formy, zmiękczone jakby przez deszcz, nawiązują do ulotności istnienia i procesów przemijania. Hiszpańska fasola na szczycie dzieła dodaje surrealistycznego, marzycielskiego charakteru. To połączenie realizmu z nadrealizmem, prowadzące odbiorcę w świat snów i podświadomości, a także surrealistyczna wizja ulotności ludzkiej pamięci i odwiecznych instynktów.