Anna Zaleska, starszy menedżer w CRIDO w zespole dotacji i ulg podatkowych, w komentarzu eksperckim dla ISBtech o Platformie Technologii Strategicznych STEP.
Zacieśniająca się globalna rywalizacja technologiczna, rosnące napięcia geopolityczne i przerwane łańcuchy dostaw po pandemii COVID-19 zmusiły Unię Europejską do redefinicji podejścia do bezpieczeństwa gospodarczego. Odpowiedzią Brukseli stała się uruchomiona w 2024 r. Platforma Technologii Strategicznych STEP (ang. Strategic Technologies for Europe Platform), która ma wzmocnić unijną suwerenność technologiczną i zwiększyć odporność sektora przemysłowego.
Wśród trzech obszarów uznanych przez Komisję Europejską za strategiczne dla przyszłości Wspólnoty — obok biotechnologii i technologii zeroemisyjnych — znalazły się technologie cyfrowe i innowacje deep-tech, takie jak sztuczna inteligencja, cyberbezpieczeństwo, przetwarzanie kwantowe, blockchain i technologie półprzewodnikowe.
Polska na starcie transformacji
Wdrożenie założeń STEP w Polsce rozpoczęło się w 2024 r. od przygotowania zmian w programie Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG), w którym wydzielono specjalny priorytet poświęcony tej inicjatywie. Zmiana ta została już zatwierdzona przez Radę Ministrów. Choć konieczna jest jeszcze formalna akceptacja przez Komisję Europejską, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej prowadzi już zawansowane prace nad stworzeniem systemu wsparcia dla projektów wpisujących się w ramy STEP pod nazwą Fundusz Wsparcia Technologii Krytycznych.
Uruchomienie pierwszych naborów wniosków planowane jest na trzeci kwartał tego roku.
Zmiany mogą stanowić impuls rozwojowy dla młodych, innowacyjnych firm deep-tech, które w Polsce wciąż borykają się z ograniczonym dostępem do kapitału z uwagi na wysoki poziom ryzyka oraz dynamikę otoczenia rynkowego.
STEP pozwoli zwiększyć konkurencyjność
Platforma STEP to szansa, aby polskie startupy technologiczne mogły skuteczniej konkurować z podmiotami z Europy Zachodniej czy USA. Technologie cyfrowe i innowacje deep-tech są kluczowe dla budowania bezpieczeństwa i konkurencyjności rodzimej gospodarki, a Polska ma w tym obszarze znaczący potencjał.
Z danych Polskiego Funduszu Rozwoju wynika, że w kraju działa ponad 200 spółek technologicznych o charakterze deeptech, z czego wiele powstało na styku uczelni i sektora prywatnego. Przykładem mogą być notowane na GPW spółki XTPL, rozwijający technologię ultraprecyzyjnego druku dla mikroelektroniki, czy Creotech Instruments, producent komponentów dla branży motoryzacyjnej i kosmicznej.
Zegar tyka
Ograniczenia czasowe w wykorzystaniu środków z obecnej perspektywy finansowej UE (2021–2027) oznaczają, że kluczowe będzie tempo wdrażania systemu wsparcia. Wiele państw członkowskich już zintegrowało STEP z krajowymi mechanizmami finansowania, co daje przewagę ich przedsiębiorcom względem polskich podmiotów. Opóźnienia w Polsce mogą prowadzić do odpływu projektów i talentów za granicę.
Wdrożenie STEP w Polsce może stać się dźwignią dla rozwoju sektora technologii cyfrowych oraz innowacji deep-tech, ale tylko przy sprawnej koordynacji i współpracy państwa z sektorem prywatnym. Stawką jest miejsce Polski w nowym układzie sił technologicznych Europy.
