Celem projektu R-GRID jest stworzenie narzędzia wykorzystującego sztuczną inteligencję do ochrony systemu sieci elektroenergetycznej. Projekt uwzględnia jeden z priorytetów współpracy wskazanych w 2023 r. przez Wspólną Grupę Roboczą NATO-Ukraina ds. Współpracy Naukowej i Środowiskowej, których celem jest zapewnienie rozwiązań bieżących i przyszłych potrzeb Ukrainy.
Międzynarodowy wymiar bezpieczeństwa
Agresja Rosji na Ukrainę podniosła świadomość zagrożeń dla bezpieczeństwa energetycznego Europy i skłoniła do przeprowadzenia analizy ryzyka w celu zidentyfikowania słabych punktów w systemie elektroenergetycznym. W projekcie R-GRID zajmiemy się zbudowaniem narzędzi służących do identyfikacji krytycznych elementów sieci elektroenergetycznej czy mających wpłynąć na zwiększenie jej odporności oraz stabilności. – mówi Maciej Kluczyński, prezes Polskiego Towarzystwa Bezpieczeństwa Narodowego, pełniący funkcję NATO country Project Director.
Rosyjskie ataki na infrastrukturę elektroenergetyczną Ukrainy spowodowały poważne zniszczenia, skutkujące przerwami w dostawach energii i nietypowymi trybami pracy systemu elektroenergetycznego. Ekipy remontowe nieustannie podejmują wysiłki, aby przywrócić funkcjonalność sieci, borykając się z brakiem rzadkiego sprzętu. Dlatego synchronizacja ukraińskiego systemu elektroenergetycznego z systemami krajów europejskich znacząco wpłynęła na jego stabilizację. Jednak systemy elektroenergetyczne nadal potrzebują dodatkowych rozwiązań, aby być lepiej chronione przed różnego rodzaju atakami. – mówi dr Andrian Prokip, dyrektor Programu Energetycznego w Ukraińskim Instytucie Przyszłości, pełniący funkcję Partner country Project Director.
Ochrona przed awariami i blackoutem
Współczesne systemy energetyczne podatne są na różnorodne formy ataków. Zadaniem symulatora R-GRID będzie wsparcie decydentów w podejmowaniu kluczowych decyzji strategicznych w zakresie identyfikacji krytycznych komponentów sieci elektroenergetycznej czy modelowania ulepszeń elementów infrastruktury energetycznej. − wyjaśnia dr Tomasz Michalak, lider zespołu badawczego “AI dla bezpieczeństwa” w IDEAS NCBR, współdyrektor projektu R-GRID.
W kwietniu 2024 r. minie rok, gdy Finlandia uzyskała status państwa członkowskiego NATO. Finlandia ma długą granicę z Rosją. Posiadamy dwa podmorskie połączenia energetyczne z Estonią, której system elektroenergetyczny, podobnie jak Litwy i Łotwy, jest silnie powiązany z systemem rosyjskim. Wojna w Ukrainie pokazuje nam, że infrastruktura energetyczna jest jednym z głównych celów ataków Rosji. Dlatego wierzę, że projekt R-GRID wpłynie na poprawę bezpieczeństwa energetycznego państw sojuszniczych NATO oraz państw partnerskich. − podkreśla dr Päivi Mattila, dyrektor Programu Badań nad Bezpieczeństwem w Laurea University of Applied Sciences, współdyrektor projektu R-GRID.
R-GRID będzie systemem wykorzystującym sztuczną inteligencję w celu przeciwdziałania przerwom w dostawach prądu w kluczowych sektorach, a nawet całkowitemu blackoutowi. Symulacje generowane przez R-GRID mają pomóc w identyfikacji krytycznych elementów sieci czy wpłynąć na zwiększenie odporności systemów energetycznych – z uwzględnieniem zarówno tradycyjnych, jak i odnawialnych źródeł energii, będących na różnych poziomach zaawansowania technologicznego.
Projekt jest realizowany przez międzynarodowe konsorcjum zarządzane przez:
– Maciej Kluczyński, NATO country Project Director, Polskie Towarzystwo Bezpieczeństwa Narodowego,
– dr Andrian Prokip, Partner country Project Director, Ukrainian Institute for the Future,
– dr Tomasz Michalak, co-director, IDEAS NCBR Sp. z o.o. ,
– dr Päivi Mattila, co-director, Laurea University of Applied Sciences.
Projekt zaplanowany jest na 2 lata i otworzy drogę do wdrażania oraz wykorzystania R-GRID w praktyce
