Jakub Kiwior, Visa: Platformy sprzedaży internetowej oknem na świat dla MŚP

Jakub Kiwior, dyrektor zarządzający regionem Europy Środkowo-Wschodniej w Visa w rozmowie z ISBtech o rynku płatności.

Mijający właśnie 2020 rok był bezprecedensowy na wielu polach. Jakby Pan podsumował ostatnie miesiące na rynku płatności?

Na pewno 2020 rok był przełomowy, z oczywistych powodów. COVID-19 oraz związane z nim obostrzenia zmieniły oblicze handlu, w tym wpłynęły na popularyzację płatności cyfrowych wśród konsumentów. Polska już przed pandemią była w czołówce krajów na świecie pod względem gotowości infrastruktury płatniczej w naszym kraju do przyjmowania płatności zbliżeniowych smartfonem, smartwatchem czy kartą.

W 2019 r. staliśmy się pierwszym krajem na świecie, w którym 100% terminali przyjmuje płatności zbliżeniowe. W ostatnich miesiącach Polacy jeszcze chętniej korzystali z tego rodzaju transakcji. Na koniec czerwca 2020 r. karty zbliżeniowe stanowiły prawie 87% wszystkich kart płatniczych w Polsce. W II kwartale tego roku udział płatności zbliżeniowych w ogólnej liczbie bezgotówkowych płatności kartowych wynosił prawie 93% [1].

Zauważyliśmy również znaczący rozwój rynku e-commerce. Według danych Visa we wrześniu br. liczba transakcji internetowych z wykorzystaniem kart Visa wydanych w Polsce wzrosła o 25% w porównaniu do tego samego okresu w 2019 r [2]. Z kolei na Węgrzech było to prawie 50%. Ten gwałtowny wzrost zainteresowania zakupami w sieci spowodował, że miliony małych firm, które przyjmowały dotychczas tylko płatności gotówką, mierzą się obecnie z ogromnymi trudnościami, gdyż muszą szybko zaadaptować się do cyfrowego świata.

Z naszych danych wynika, że ponad połowa drobnych przedsiębiorców na świecie nie jest przygotowana do przyjmowania płatności online, a trzeba pamiętać, że to właśnie one stanowią trzon wielu gospodarek na świecie, dając zatrudnienie milionom osób [3]. W wyniku pandemii znacznie ucierpiał także na świecie rynek turystyczny, co wpłynęło na spadek transakcji cyfrowych związanych z podróżami. Oczywiście jest to spowodowane restrykcjami związanymi z podróżowaniem i trudno przewidzieć, kiedy sytuacja w tym przypadku wróci do normy.

W takim razie jak Visa wspomogła mikro i średnich przedsiębiorców w przejściu do cyfrowego świata?

Dostarczamy drobnym przedsiębiorcom narzędzia oraz wsparcie eksperckie i finansowe, które pomaga im przystosować się do zmian w zachowaniach konsumentów w obszarze płatności, co pozwoli ich biznesom wrócić do równowagi. W ciągu najbliższych 10 lat planujemy skupić się na pomocy 50 milionom MŚP na całym świecie, w tym 8 milionom w Europie. Ponadto Visa Foundation zainwestuje 200 mln USD w rozwój cyfryzacji MŚP w ciągu następnych pięciu lat. Inną inicjatywą, w którą również się bardzo angażujemy, są działania Fundacji Polska Bezgotówkowa, której Visa jest współzałożycielem.

Do końca 2025 r. każdy przedsiębiorca, który chce rozpocząć akceptację płatności
kartami, może otrzymać terminal za zero złotych rocznie, bez żadnych dodatkowych opłat. W Polsce działa już ponad milion terminali płatniczych obsługujących płatności zbliżeniowe, a ponad 300 tysięcy z nich zainstalowano dzięki działalności Fundacji. Podobne inicjatywy współtworzymy w Czechach pod nazwą „Česko platí kartou” i na Słowacji pod nazwą „Slovensko platí kartou”. Programy te mają na celu zmniejszenie wykluczenia finansowego poprzez przyspieszenie rozwoju infrastruktury do płatności cyfrowych na rynkach czeskim i słowackim.

A jak Pan myśli, dlaczego mali przedsiębiorcy tak rzadko do tej pory korzystali z cyfrowych rozwiązań?

Przejście na ten rodzaj transakcji nie zawsze jest proste, a ich przetwarzanie wymaga odpowiedniego sprzętu, dodatkowych akcesoriów i konfiguracji. Dlatego stworzyliśmy Visa Tap to Phone, które w prosty sposób umożliwia mikro i małym przedsiębiorcom stanie się częścią cyfrowej gospodarki. Rozwiązanie to pozwala przekształcić każde urządzenie wyposażone w system Android i technologię NFC w mobilny punkt sprzedaży. Sprzedający muszą jedynie pobrać aplikację, korzystając ze wsparcia swojego agenta rozliczeniowego i po rejestracji mogą zacząć akceptować płatności w ten sposób.

Znajdujemy się na wczesnym etapie upowszechniania tego produktu i spodziewamy się, że lata 2021 i 2022 będą dla tej technologii udane, patrząc na to jak zwiększa się zapotrzebowanie konsumentów na transakcje cyfrowe.

A gdyby Pan miał wskazać jedno najważniejsze w tym roku wydarzenie dla ekosystemu płatności?

Myślę, że najistotniejszym wydarzeniem było zwiększenie do 100 zł limitu płatności zbliżeniowych bez konieczności podawania numeru PIN. Pomogło to konsumentom w zachowywaniu zalecanego w czasie pandemii dystansu społecznego. Transakcje zbliżeniowe, w tym te dokonywane za pomocą telefonu i zegarka, były już wcześniej bardzo popularne wśród Polaków. Obostrzenia związane z pandemią spowodowały, że ten rodzaj płatności ze zwykłego udogodnienia zmienił się w konieczność. Na koniec września 2020 r. ponad 80 proc. płatności kartami Visa w Europie odbywało się zbliżeniowo. W Polsce średnia kwota zakupów w tego typu transakcjach wzrosła o 10 proc. w drugim kwartale tego roku [4]. Podobny wzrost odnotowaliśmy na Węgrzech, a na Słowacji sięgnął on nawet 20% [5].

Myśli Pan, że gdy minie pandemia płatności bezdotykowe będą dalej cieszyć się tak dużą popularnością?

Zmiany w zachowaniach konsumentów są na tyle głębokie i powszechne, że prawdopodobnie będą trwałe. Dlatego przewidujemy, że grono osób, dla których rozwiązania cyfrowe stanowią metodę płatności pierwszego wyboru, będzie coraz liczniejsze.

W takim razie przejdźmy do najbliższych miesięcy. Czy możemy spodziewać się nowych rozwiązań w obszarze płatności online w związku z dynamicznym rozwojem rynku e-commerce?

Sądzę, że tak , tym bardziej, że według naszych danych w Polsce prawie 15% użytkowników, którzy w okresie przed pandemią nie kupowało produktów online, w okresie marzec-wrzesień 2020 po raz pierwszy skorzystało z tej formy zakupów [6]. Konsumenci oczekują dziś, że produkty mogą odbierać bez kontaktu z dostawcą, który pozostawi je pod drzwiami mieszkania lub biura. W nadchodzącym roku będziemy obserwować dalszy wzrost popularności zintegrowanych rozwiązań w handlu elektronicznym. Prostsze sposoby płatności, nowe rozwiązania technologiczne dla osób kupujących głównie przy użyciu aplikacji, strategie sprzedaży wielokanałowej – to wszystko pozwoli szczególnie tym mniejszym firmom na jeszcze większą elastyczność i dostosowywanie się do zmieniających się potrzeb klientów.

Powróćmy na chwilę do tematu mikro i małych przedsiębiorców. W jaki sposób będą mogli wyjść ze swoim produktem poza lokalne środowisko?

Właściciele małych firm już przed pandemią szukali sposobów na dotarcie nie tylko do lokalnych odbiorców. Teraz, gdy dotychczasowe więzi MŚP z klientami uległy zmianom ze względu na ograniczone możliwości pojawienia się w sklepie osobiście oraz regulacje związane z COVID-19, stało się to kluczowe dla ich przetrwania. Dlatego w 2021 r. obecność małych firm na platformach sprzedaży internetowej będzie dla nich cyfrowym oknem na świat. Dzięki temu biznesy te zyskają znacznie szerszą rozpoznawalność, a dodatkowo dotrą do nowych grup potencjalnych klientów i będą mieć możliwość udostępniania swoich produktów przez 24 godziny na dobę.

Na koniec chciałbym zapytać o cyfrową walutę. Czy 2021 to będzie przełomowy rok, w którym zastąpi ona gotówkę?

Cyfrowe waluty coraz częściej pojawiają się w portfelach konsumentów; rozważają je także
decydenci. Te trendy zmierzają do utworzenia nowej generacji cyfrowej waluty, która w 2021 r. na pewno nie zdominuje rynku, ale będzie coraz szerzej wykorzystywana. Obrót tzw. „stablecoins”, czyli cyfrowych pieniędzy, których wartość zależy od zaufania do emitenta, gwałtownie rośnie. We wrześniu 2020 r. ich wartość wyniosła 20 mld dolarów [7].

W Visa wspieramy rozwój tego obszaru, dlatego nawiązaliśmy współpracę z sektorem publicznym. Angażujemy się w prace organizacji międzynarodowych, takich jak Międzynarodowe Forum Ekonomiczne, by nadawać kształt dialogowi i pomóc wszystkim stronom zrozumieć waluty cyfrowe. Dodatkowo w ramach programu Fintech Fast Track pomagamy fintechom, także tym pracującym nad cyfrowym pieniądzem, integrować swoje rozwiązania z globalną siecią Visa Od momentu jego uruchomienia, ok. 1/3 uczestniczących w programie firm obsługujących konsumentów, tworzy produkty, które w jakimś stopniu wykorzystują waluty cyfrowe. Pokazuje to, że przyszłość branży płatniczej będzie z nimi coraz bardziej związana.

1 https://www.nbp.pl/systemplatniczy/karty/q_02_2020.pdf
2 Visa Net, wrzesień 2020 r.
3 Visa Back to Business Study, 2020.

4 Visa Net, czerwiec 2020 r.
5 Ibidem.
6 Visa Net, wrzesień 2020 r.

7 https://www.coinspeaker.com/stablecoins-supply-20b-milestone/